Vergi kanununa göre serbest meslek erbaplarının hizmetlerini belgelendirmesini sağlayan serbest meslek makbuzu, e-serbest meslek makbuzu veya e-SMM kısaltması ile dijital dönüşümde yerini aldı. Resmiyette e-serbest meslek makbuzu ile matbu kesilen hali arasında hiçbir fark bulunmamasıyla birlikte sağladığı kolaylıklar kağıdın yerini aratmayacak nitelikte.
Diğer e-belgelerden ayrı olarak ciro sınırı olmaksızın geçiş gerektirdiği için hizmetlerinizi herhangi bir işletmeye bağlı olmadan satıyorsanız e-SMM kesmek kaçınılmaz oluyor. Bu yüzden e-serbest meslek makbuzu ne zamandan beri zorunlu, başvurmak için ne yapmak gerekiyor, nasıl kesilir gibi merak konusu bilgileri derleyip kısaca avantajlarından bahsettik.
İçindekiler:
e-Serbest Meslek Makbuzu Nedir (e-SMM)?
e-SMM; kanundaki tanımına göre işletmeye bağlı olmaksızın verdiği hizmet sermaye yerine mesaiye dayanan serbest meslek erbaplarının hizmetleri karşılığında aldığı tahsilata istinaden kestiği serbest meslek makbuzunun dijital versiyonudur. 509 sıra numaralı VUK ile e-serbest meslek makbuzu tebliğ edilmiştir. Buna göre; serbest meslek erbabının mesleki faaliyetine ilişkin tahsilatları ibraz eden belge biri hizmeti verende, diğeri müşteride kalacak şekilde iki nüsha halinde elektronik ortamda düzenlenecektir.
Elektronik sertifika ile imzalanan e-SMM, muhatabın talebi doğrultusunda çıktısı alınıp ıslak imzalayarak karşı tarafa verilirken düzenleyenin de saklama zorunluluğu olacaktır. Eskiden olduğu gibi diş hekimi, doktor, avukat, veteriner hekim, müşavir, serbest muhasebeci, mimar, mühendis, ressam, danışman, yazar, bestekar, noter, serbest öğretmen, menajer, senarist, ebe, sünnet, rehber, arzuhalci, kimyager, artist, diyetisyen ve daha birçok hizmete dayalı iş, bu gruba girer.
e-Serbest Meslek Makbuzu Zorunlu mu?
e-SMM Başvurusu Nasıl Yapılır?
Başvuru için 3 farklı yöntemden birini seçebilirsiniz: GİB e-SMM portal, özel entegrasyon, kendi sunucularınız ve yazılımınız. Her üç durumda da başvurular e-imza ile yapıldığından e-imza başvurusu da yapma gerekliliği olmakla birlikte GİB veya kendi entegrasyonunuzu seçerseniz vergi dairesinden serbest meslek muafiyeti açtırmalısınız.
GİB portaldan kesmeyi tercih ederseniz buraya tıklayabilirsiniz. Bununla birlikte kendi özel yazılımınız üzerinden yapmak için GİB testlerinden geçerek onay alma zorunluluğu vardır. Son olarak e-serbest meslek makbuzu düzenlemenin en pratik ve güvenli yolu ise özel entegratörlerden biri ile çalışmaktır. BirFatura’nın e-SMM özelliğini 30 gün boyunca ücretsiz deneyip memnun kalırsanız abonelik başlatabilirsiniz, başvuru için hemen tıklayın.
e-SMM Hesaplama Yaparken Nelere Dikkat Etmeli?
e-Serbest meslek makbuzunda gider pusulasından farklı olarak hem stopaj hem de KDV tutarları gösterilmelidir; kazancınız yıllık asgari ücret toplamından az ve karşı taraf bir işletme ise gider pusulası düzenlemelerini de isteyebilir, detaylar için “Şirket gider pusulası nedir, nasıl kesilir?” başlıklı yazımıza da göz atabilirsiniz. KDV sizin ödeyeceğiniz katma değer vergisi, stopaj ise müşterinizinden brüt tutarın içine dahil edeceğiniz gelir vergisidir.
Keseceğiniz e-serbest meslek makbuzundaki hizmet karşılığının vergileri, net-brüt tutarları dikkatli hesaplanarak ayrı ayrı gösterilmeli, aynı zamanda makbuzu verenin ad-soyad, adres, kimlik numarası, telefon, unvan, hesap numarası ve müşterinin bilgileri, tarih, seri-sıra numarası bilgileri eksiksiz yazılmalıdır. Bir danışmanlık hizmetini brüt 1000 TL’ye sattığınızı varsayalım:
- Stopaj oranı da %20 olsun, stopaj tutarını brütten hesaplamak gerekir; 1000×%20=200 TL Net tutar: 1000-200=800 TL olur.
- KDV oranı %18 olduğundan; 1000×%18=180 TL, yani 800+180=980 TL hizmetinizin net karşılığı olur ve müşteriden tahsil edeceğiniz tutardır.
- Bir örnek vermek gerekirse aşağıdaki gibi olmalıdır:
e-Serbest Meslek Makbuzu Nasıl Kesilir?
e-İmza ile aktivasyonu hemen yaptığınız takdirde destek ekibimiz başvuru işlemlerinizi 1 iş günü içerisinde tamamlayarak makbuzlarınızı kesmeye başlamaya yardımcı olur. Ardından BirFatura paneline giriş yapıp “e-SMM” yazan sekmeye gelerek aşağıdaki videodaki gibi düzenleyip onaylayabilirsiniz:
e-Serbest Meslek Makbuzu İptali Nasıl Olur?
e-SMM Kullanmanın Avantajları Nelerdir?
Kağıt serbest meslek makbuzu kesmek artık ortadan kalkmış olsa da her e-belge uygulaması gibi e-SMM kesmek öncelikle gittikçe artan kağıt maliyetlerinden kurtaracaktır. Öte yandan özel entegratör sistemini kullanıyorsanız makbuzlarınızı arşivleme problemi yaşamayacaksınız. GİB portal üzerinden keserken arşivleme sorumluluğu size ait olur. Ayrıca makbuzları fiziki ortamda postalama sorunundan kurtulacak ve anında alıcınıza iletmiş olacaksınız. e-SMM’nin diğer avantajları ise şöyledir:
- Hizmet verdiğiniz işletmelerden gider pusulası düzenlemelerini de talep edebilirsiniz, ancak müşterilerinize SMM kesmek kurumsal bir intiba bırakmanıza yardımcı olur.
- Yıl sonunda teslim etmeniz gereken gelir vergisi beyannamesinde masraflarınızı gider gösterebilirsiniz.
- Kazancınız artmaya devam eder ve yıllık asgari ücret brüt tutarını geçerse şahıs şirketi kurabilirsiniz, şirket kurmak için gerekli bilgilere “e-Ticaret için şirket nasıl kurulur?” adlı içeriğe göz atabilirsiniz.
e-SMM Kontör Fiyatları Maliyet Açısından Nasıl?
Fatura ile SMM hukuki açıdan geçerli olsa da ikisi de birbirinden farklı olarak değerlendirilir, bu yüzden e-SMM fatura yerine geçmez.
Makbuzu kesen kişi kesilen tarafa KDV’yi yansıtır ve ondan tahsil eder, kendisi de devlete KDV beyannamesi olarak yansıtır.
SMM makbuzu kime kesiliyorsa, kesilen taraf bunu gider, kesen ise gelir olarak gösterir.
Faturadan farklı olarak geriye dönük kesilmemesi gereken SMM, hizmetin verildiği zamanda düzenlenmelidir. Fatura kesmeme ile aynı vergi usulsüzlük cezaları kapsamına girmektedir.
426 sıra numaralı VUK tebliğine göre yeni nesil ödeme kaydedici cihazlardan (YN ÖKC) alınan bilgi fişleri düzenleyen tarafından imzalanıp müşteriye verilirse e-SMM yerine geçer.
