İster GİB’in e-belge portalından, ister kendi programınızdan fatura kesecek olursanız iki temel fatura senaryosu ile karşılaşmak kaçınılmaz: Temel fatura ve ticari fatura. Aslında hepsi hizmet ve ürün satışı yapıldığını ifade eden birer belge olsa da tarafların iş akışındaki uygulamaları düzenlemek amacıyla farklı fatura senaryoları şeklinde ayrılıyor.
Hatta burada temel fatura ticari faturaya ek olarak Hal Kayıt Sistemi (HKS), ihracat ve kamu olmak üzere genellikle toplamda beş farklı senaryo sunuluyor. İhracat faturası oldukça detaylı bir konu olduğundan ayrı bir başlıkta değinmenin daha uygun olduğunu düşündük. Bu yazımızda daha anlaşılır olması için öncelikle temel fatura nedir, ticari fatura nedir açıklayarak aralarındaki farklılıkların neler olduğunu ve iptal süreçlerini kaleme aldık.
İçindekiler:
Temel Fatura Senaryosu Nedir?
Bu senaryoda satıcının verdiği hizmeti veya satmış olduğu ürünün bedelini ödeyen alıcıya faturasını direkt olarak ulaştırması söz konusudur. Dolayısıyla taraflar birbiriyle fiyat, miktar ve diğer satış koşulları yönünden zaten anlaşmış olduğundan istisnai durumlar dışında itiraz etmeye ihtiyaç duymazlar.
Sistemsel olarak alıcının otomatik kabul etmiş olmasına ek olarak teknik hata, eksiklik, yanlışlık gibi önemli bir hata bulunmuyorsa iptali ve reddi mümkün olmaz. Genellikle su, elektrik faturası gibi hizmet alımlarında, perakende satışlarda alıcıya iletilen temel fatura üzerinde “Temel Fatura” ibaresi yer alır. Yani, yalnıza vergi mükellefleri değil, şahıslara da kesilebilir.
Temel Fatura İptali Nasıl Yapılır?
Temel fatura iptal edilebilir mi sorusu hem vergi mükellefleri hem de tüketiciler tarafından sıklıkla merak edildiğinden ilk önce bu noktaya açıklık getirmek daha doğru olur. Temel fatura reddi ve iptali, diğer fatura senaryosu tiplerinde yapıldığı şekliyle olmasa da yapılabilir. Ancak temel fatura iptali, düzenleyen tarafından yapılacaksa faturayı düzenleyen, e-Fatura İptal Portalı aracılığı ile iptal ekranındaki bilgilere göre işlemin yapılması ve talebe, ilgili fatura alıcısının onay vermesi gerekmektedir.
Temel fatura senaryosunda, alıcının faturayı sistem üzerinden reddetme şansı yoktur. Bu nedenle alıcı ya da satıcı taraf, e-Fatura İptal Portalı üzerinden öncelikle fatura numarasını ve faturanın toplam tutarını girmelidir. Böyle bir işlem yapılmıyor ise fatura alıcısı kendisine gelen temel faturayı reddedebilir.
Alıcının reddetmesi için, kendi Kep adresinden faturayı düzenleyen tarafın Kep adresine açıklayıcı bir dille yazılmış red sebebinin olduğu bir mail atarak, ek kısmına reddettiği faturaları eklemelidir. Veya Noter aracılığı ile ihtarname düzenleyip ekine de kabul edilmeyen fatura/faturaları yapıştırarak düzenleyenin adresine gönderebilir.
Son olarak temel faturaya PTT’den iadeli taahhütlü mektup yoluyla itiraz etmek mümkündür. Temel fatura KEP itiraz süresi veya temel fatura iptal süresi Türk Ticaret Kanununun (TTK) 18/3 fıkrasında belirtildiği üzere 8 gündür. Faturanın kesilmiş olduğu tarih itibariyle bu süre zarfında itiraz edilmemesi, fatura içeriğinin kabul edilmiş olduğu anlamına gelir.
Ticari Fatura Senaryosu Nedir?
Ticari Fatura İptali Nasıl Olur?
Temel Fatura ile Ticari Fatura Arasındaki Fark
Kamu Fatura Senaryosu Nedir?
Kamu faturası, adı üzerinde özel sektördeki firmaların kamu kuruluşlarına düzenlediği faturalardır. Diğer fatura senaryolarından hiçbir farkı olmamakla birlikte içerik bakımından bazı ek bilgiler içermesi gerekir. Herhangi bir kamu kuruluşuna fatura kesmeniz gerekiyorsa senaryoyu mutlaka kamu olarak seçtikten sonra satışı yapılan ürünün menşei kodu, sınıflandırma kodu ve banka bilgisinin yer aldığı ek alanlar bulunmalıdır. Burada da aynı temel faturada olduğu gibi sistem alıcıya otomatik kabul edilmiş şekilde iletilir.
İtiraz etme süreci sadece satıcı tarafından başlatılabilir. Sınıflandırma diğer adıyla CPA kodu (Statistical Classification of Products by Activity) faaliyet alanına göre ürünlerin sınıflandırıldığı sistemdir. Buraya daha sonra anlatacağımız GTİP kodları da yazılabilir. Menşei kodu ise, hangi ülkede üretildiğini ifade eden kodlamadır. Satıcının ödeme alacağı İBAN numarasına da mutlaka yer verilmelidir. Detaylı bilgi için “Kamu Faturası Nedir, Nasıl Kesilir?” başlıklı yazıyı inceleyebilirsiniz.
HKS Fatura Nedir?
Hal tipi fatura olarak da bilinen bu fatura senaryosu HKS sistemine kayıtlı sebze meyve satıcılarına özel bir bölümdür. Bu sistemi kullanan firmalar, GİB portal veya kendi programlarından fatura kesme işlemi sırasında bu senaryoyu seçerler. Detaylı bilgi için “Hal tipi fatura nedir, nasıl kesilir?” başlıklı yazıyı inceleyebilirsiniz.
Siz de kolay ve hızlı fatura kesmek istiyorsanız e-fatura hizmetimiz hakkında bilgi edinebilir, uygun fiyatlarla hemen geçiş yapabilirsiniz.
