Yurt dışına satılması için ürün/mal üretiyor ve malı üreticiden alıp ihraç ediyorsanız adını sık duyacağınız faturanın adı ihraç kayıtlı fatura olacaktır. Bu fatura senaryosunun konusu ise ihraç kayıtlı satış şartlarına uyan mal satışlarıdır. Yasal dayanağı 3065 sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) kanunu mevzuatındaki 11. madde konuyu tüm detaylarıyla açıklarken “İhraç kayıtlı ne demek?” onu da anlatmakta fayda var. Dolayısıyla yazının devamını okuyarak ihraç kayıtlı faturada KDV olur mu, KDV iadesi nasıl alınır dahil, aklınıza takılan sorulara yanıt bulabilirsiniz.
İçindekiler:
İhraç Kayıtlı Fatura Nedir, İhraç Kayıtlı Satış Şartları Nelerdir?
İhraç kayıtlı mal/hizmet satışı daha çok yerli üreticileri ilgilendirir. Yani üretici, ürünlerini satın alan ihracatçı firmaya ihraç kayıtlı fatura kesmek zorundadır. Yapılan ticarette ürünlerin KDV tutarı, ihracatçı tarafından üreticiye ödenmeyerek tecil veya terkin edilir. Başka bir ifadeyle üretici ilgili KDV’nin iadesini sonrasında alır. KDV tutarının hesaba katılmadığı bu satışlarda, imalatçı ilgili kurumdan alamadığı KDV’yi yasal olarak belirlenen süre içerisinde devlete başvurarak talep etmek durumundadır. Dolayısıyla ihraç kayıtlı fatura süresi iadenin alınabilmesi için büyük önem taşır.
İhraç Kayıt Fatura Süresi ve İade Alabilmek için Gerekli Yasal Süre
Fatura mal/hizmet teslim tarihinde veya en geç 7 gün içerisinde düzenlenmelidir. Bununla birlikte teslimi yapılan mal üzerinden gerekli iadenin imalatçı tarafından alınabilmesi için ihracatçının -mücbir sebepler yoksa- en geç 3 ay içerisinde yurt dışına satışını gerçekleştirmelidir. Yasada anlatılan savaş, yangın ve benzeri mücbir sebeplerden dolayı yapılmamış ise 3 aylık sürenin dolmasından itibaren en geç 15 gün içerisinde bakanlığa başvurularak nedeni bildirilmelidir.
İhraç Kayıtlı Fatura Kimler Kesebilir?
Hangi ürünler ihraç kayıtlı satılabilir, kimler ihraç kayıtlı fatura kesmekle yükümlüdür gibi sorular oldukça kafa karıştırıcı gibi gözükse de imalatçı konumda olmak, başka bir deyişle hazır mal satmamanın yeterli olmasının yanı sıra fason üretimler de şartlara uygundur. Bununla birlikte ürettiklerinizi ise ihracatçı bir firmaya satmanız gerekir. Faturaya konu olan mal satışlarına 3065 sayılı KDV Kanunu mevzuatının 11/c maddesinde yer verilirken buna istinaden ihraç kayıtlı fatura istisna kodu 701, 702, 703 dahilindeki imalatçılar aşağıdaki şekilde ayrı başlıklarda değerlendirilir:
- İhraç kayıtlı fatura kodu 701 olanlar; genel ihraç kayıtlı satışları yapan mükelleflerdir.
- 702; D.İ.İ.B (Dahilde İşleme İzin Belgesi) ve Geçici Kabul Rejimi kapsamındaki satışları yapan imalatçılar
- 703; 4760 sayılı ÖTV kanununun 8/2. maddesi kapsamındaki satış yapan işletmelerdir; ÖTV (Özel Tüketim Vergisi) ile satılan ürünlerin detaylarına “Özel Tüketim Vergisi Nedir, Nasıl Hesaplanır?” başlıklı yazıya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Yukarıdaki tanımlamalara göre ihraç kayıtlı satış yapabilen işletmelerde sektör ayrımı yapılmamıştır. Başta elektronik, tekstil giyim, endüstri, tarım, gıda, fason üretim başta olmak üzere pek çok üretim alanı dahildir. Bununla birlikte yurt içi piyasalardan temin edilemeyen hammaddeleri dahilde işleme belgesine sahip ve geçici kabul rejimi kapsamında imalat yapabilen mükelleflerin ihracatçı firmalarla ticaret yapması şartıyla; KDV tutarını ihracatçı firmadan değil, devletten alabilirler. Öte yandan ÖTV’ye tabi ürünleri imal edenlerin de ÖTV’ye denk gelen KDV tutarı düşülerek hesaplanır. Ayrıca ihraç kayıtlı işlem yapabilen firmaların faaliyetlerine bağlı olarak aşağıdaki belgeler ve özelliklere sahip olması istenebilir:
- İlgili Sanayi ve Ticaret odalarına üyelik belgesi (Ticaret Odası Kayıt Nasıl Yapılır?)
- Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından gıda işletmesi kayıt, çiftçi kayıt ve işletme onay belgeleri
- Meslek odalarına kayıt belgesi (Esnaf ve Sanatkarlar Odası Nedir, Kayıt Nasıl Yapılır?)
- Üretim tesisinde sanayi sicil tebliğinde belirtilen işçi sayısına sahip olmak
- Yeterli üretim altyapısı ve diğer gereksinimleri bulundurmak
- Fason imalat için sanayi sicil belgesi ile belirlenmiş uygun alanlarda üretim yapmak
- Fason üretim için gerekli hammaddeleri ana üreticiden temin etmek
İhraç Kayıtlı KDV İadesi Nasıl Alınır?
Faturasını düzenleyip mal teslimatını zamanında ihracatçıya yapan firmaların KDV iadesini alabilmesi için öncelikli olarak bazı belgeleri almış olması istenir. Dolayısıyla üretici olmayan firma ihraç kayıtlı satış yapabilir mi sorusuna kesin olarak hayır yanıtı verilebilir.
İmalatçı belgesi ile ilgili ticaret ve meslek odalarına üyelik belgesinin onaylı örneğine ek olarak standart iade talep dilekçesi, ihraç kayıtlı fatura/faturalarıyla listesi, gümrük beyannamesi, indirim yapılacak KDV listesi ve son olarak da gümrük beyannamesinde imalatçı firma bilgilerinin yer almadığı durumlarda ihraç kayıtlı satılan malların ihraç edildiğini gösterir ihracatçı şirket tarafından onaylanan yazının eksiksiz biçimde Dijital Vergi Dairesi üzerinden gönderilmesi gerekir; detaylı bilgiye buradaki rehbere tıklayarak ulaşabilirsiniz. Özetle mükellefin ihraç kayıtlı fatura KDV iadesi alabilmesi için 3065 sayılı KDV kanunu 11/c maddesine göre aranan temel şartlar bu şekilde sıralanabilir:
- Sadece üreticiler ihraç kayıtlı mal/ürün satabilir.
- Üreticinin yalnızca kendi imal ettiği mallar için geçerlidir.
- Yurt içinden alınan hazır mal/ürünler ihraç kayıtlı satılamaz.
- Üretim fason olarak gerçekleştirilebilir.
- Üretilen mallar ilgili süre içerisinde (söz konusu malların ihracatçı firmaya teslim edildiği tarihi takip eden ay başından itibaren 3 ay) ihraç edilmek zorundadır.
- Gümrük beyannamesi ve ihraç kayıtlı faturada yer alan mallar, ihraç kaydıyla teslim edilen ile aynı olmalıdır.
- İmalatçının kestiği ihraç kayıtlı faturanın açıklama kısmına “3065 sy. KDV kanununun 11/c maddesine göre ihraç edilmek suretiyle teslim edildiği için KDV tahsil edilmemiştir” ibaresinin şerh düşülmesi şarttır.
- KDV tecil ve terkin işlemi imalatçının ihracatçıya malı teslim tarihinden sonra gerçekleşir.
- İmalatçının düzenlediği fatura tarihinin ihraç ve ihracatçının kestiği fatura tarihinden sonraki bir zamanda olması durumunda 213 sayılı VUK’taki fatura düzenleme sürelerine bakılır.
- Fatura tarihi ihraç tarihinden sonra ise ihraç kayıtlı teslime ait şartlar ve Yeminli Mali Müşavir (YMM) raporundaki tespitler incelenerek iadeye ilişkin karar verilir.
İhraç Kayıtlı Fatura İhracat Yapılmazsa Ne Olur?
İhraç kayıtlı satışta iadenin ilk şartı, satılan malın belirtilen sürede ihraç edilmesidir. Süresinden sonra ihraç edilen ve hiç ihraç edilmeyen mallar, sanki yurt içindeki herhangi bir ticaret faaliyeti gibi işlem görür. Dolayısıyla ilgili KDV tecil olunmuş ise vergi tarihinden itibaren gecikme zammıyla faiz görerek imalatçıdan tahsil edilir.
İhraç Kayıtlı Satışta Kapasite Raporu Şart mı?
KDV iadesi alabilmek için gerekli şartlardan biri olan kapasite raporunun sunulması şarttır.
İhraç Kayıtlı Fatura Nasıl Kesilir?
İhraç kayıtlı e-fatura veya e-arşiv faturalarınızı kullandığınız GİB portal veya özel entegratör yazılımlarından kolaylıkla kesebilirsiniz. İhraç kayıtlı ile normal kestikleriniz arasında büyük farklar bulunmaz. Ancak “Yeni Fatura Ekle” butonuna basarak açtığınız boş fatura sayfasında öncelikle fatura tipini “İhraç Kayıtlı” olarak seçmek zorunludur; fatura senaryosunu ise “Temel” ya da “Ticari” şeklinde belirlemek bütünüyle sizin tercihinize bırakılır. Ayrıca yukarıda anlattığımız ihraç kayıtlı fatura kodlarından 701, 702, 703 arasından uygun olanı seçmelisiniz.
Bununla birlikte “İhraç kayıtlı faturalarda KDV gösterilmezse ne olur?” sorusunu sıklıkla almaktayız. KDV oranının 0 olarak gösterilmemesi ve mutlaka uygun olan oran hangisi ise o belirtilmelidir. Sehven 0 şeklinde yazılmış ise yukarıdaki şartları taşımanız durumunda herhangi bir sorun olmamaktadır. Ancak KDV oranı ve tutarlarının doğru bir şekilde gösterilmesi her zaman daha sağlıklı olacaktır. Çünkü ihraç kayıtlı faturada KDV gösterilmemesi cezasına ilişkin GİB tarafından özel usulsüzlük cezalarının kesildiği bilinmektedir. Açıklama kısmında “3065 sy. KDV kanununun 11/c maddesine göre ihraç edilmek suretiyle teslim edildiği için KDV tahsil edilmemiştir” ibaresinin yer almasına dikkat etmenizde fayda vardır.
İhraç Kayıtlı Fatura Kesilirken Hangi Kur Alınır?
Faturanın imalatçıdan ihracatçıya kesilmesi, yurt içindeki bir işlem olması nedeniyle para birimi Türk Lirası olmalıdır. Yurt dışına kesilen faturalarda ise ilgili para biriminin o güne ait Merkez Bankası alış kuru baz alınarak düzenlenebilir ve bütünüyle o para birimi yer alabilir.
İhraç Kayıtlı Fatura İptali Mümkün mü?
İptali mümkün olmamakla birlikte ancak ihraç kayıtlı fatura iadesi yapılabilirken iade süreci de oldukça karmaşıktır. Bu durumda faturada herhangi bir yanlış olması halinde ihracatçı, ilgili faturaya ilişkin iade faturası düzenleyebilir. İade işlemi fatura tarihi ile aynı ay içerisinde gerçekleşiyorsa düzenlediği iade faturasını KDV hesaplamadan kesmesi mümkündür. Ancak satış tarihinden sonraki aylarda olması ihraç kayıtlı teslim edilen malların bir kısmının ihraç edilmemesi durumunda ortaya çıkar. Böyle durumlarda ihracatçı, imalatçıya yalnızca ihraç edilemeyen mallara ait KDV’si belirtilen fatura düzenlemelidir.
Ticarette büyürken BirFatura ile dilediğiniz fatura senaryosu ve tipinde kolay fatura kesebilir, zaman ve maliyetten tasarruf edebilirsiniz.
