Temel fatura kesmek zor mu? Aslında hayır! Hem tüketicilerin hem de işletmelerin sıkça karşılaştığı hizmet bedelleri, kira ödemeleri, mal ve hizmet satışlarını belgeleyen esas fatura senaryolarının başında gelir. Aynı zamanda Gelir İdaresi Başkanlığının (GİB) e-fatura uygulamasını işletmelerin hayatına entegre etmesiyle başlayan süreçte, farklı iş akışlarına bağlı oluşturduğu senaryolar içerisinde; alıcı tarafından reddetmenin sınırlı ve iptal süreçlerinin biraz karmaşık olması nedeniyle mükelleflerin çekindiği faturalardan da biri. O nedenle konuyla ilgili sorularınızı yanıtlamaya çalışarak temel fatura hatası yapmaktan kurtulmanıza yardımcı bir yazı hazırladık.
İçindekiler:
Temel Fatura Nedir, Ne için Kullanılır?
Alıcının, direkt olarak red ve kabul etmediği, alıcı sistemine kabul edilmiş şekilde düşen fatura senaryosu olarak tanımlayabiliriz. Öte yandan ticari, ihracat, iade, kamu, HKS gibi diğer fatura senaryolarında olduğu gibi yalnızca e-faturaya özgü bir seçenektir. Taahhüte, sözleşmeye ve kesin anlaşmaya varılan tüm ticari işlemlerde düzenlenebilir. Diğer dijital fatura uygulaması e-arşiv faturada ise, fatura senaryoları bulunmaz.
Temel Fatura Ticari Fatura Farkı Nedir?
Ticari fatura da diğeri gibi farklı bir fatura senaryosudur. Temelde nitelik açısından hiçbir fark bulunmaz. Her ikisi de satış yapıldığını gösteren hukuki belgelerdir. Ancak mükellef alıcıya bir mal ya da hizmet karşılığı ticari fatura düzenlediği zaman onun kabul ve reddetmesine imkan tanımış olur. Detaylı bilgi için “Temel ve Ticari Fatura Senaryosu Hakkında Her Şey” başlıklı yazıyı okuyabilirsiniz.
Hangi Durumlarda Temel Fatura Kesilir?
Temel Fatura ne zaman kesilir, her zaman kafa karışıklığına neden olan konulardan biri. Aslında standart bir faturadan farkı olmamasına rağmen, genellikle hizmetin ve malın taahhüt, sözleşme gibi süreçlere dayandığı durumlarda düzenlenir. Doğalgaz, elektrik, su gibi hizmetlerde tüketiciye ve işletmeler arasında da alıcının iptal etme olasılığının bulunmadığı tüm ticari faaliyetlerde kesilebilir.
Öte yandan ona benzeyen, onun gibi iptal süreçleri çoğunlukla harici yollarla gerçekleşen HKS tipi fatura, kamu faturası, SGK faturası, istisna faturası gibi özel fatura konuları da mevcuttur. Mükellef bu özel durumlara uygun ticari faaliyetleri olduğunda düzenleyebilir.
Temel Fatura Kime Kesilir?
Sadece e-fatura mükellefi olan kullanıcılar ve nihai tüketicilere düzenlenebilir.
Temel Fatura İptal Edilir mi?
Temel Fatura Reddedilir mi?
Reddetmek isteyen mükellefler için imkanlar azdır. Alıcı/satıcının Temel Fatura İptal Portalı diğer adıyla e-Fatura İptal Portalı aracılığıyla sunduğu iptal talebine kabul veya red yanıtı verilebilir. Öte yandan özel entegratör kullanan firmalar kendilerine düzenlenen, yani alıcı taraf olduğu temel e-faturaları direkt olarak kabul/red olanağı mevcuttur.
Temel Fatura Nasıl Kesilir?
Düzenlemek isteyen mükellefler kullandığı GİB Portal, özel entegrasyon veya entegrasyon yazılımlarına giriş yaparak “Yeni Fatura Ekleme” alanına tıkladıktan sonra fatura senaryosunu mutlaka “Temel” olarak seçtiğinden emin olarak devam etmelidir. Geriye kalan adımlarda faturada yazması zorunlu tüm alanlar eksiksiz şekilde doldurularak onay verilebilir. e-Fatura düzenleme adımlarıyla ilgili ayrıntılara “e-Fatura Nasıl Kesilir?” başlıklı yazıdan ulaşabilirsiniz.
Temel Fatura Nasıl İptal Edilir?
Temel fatura iptal etme sürecine girmeden önce faturayı düzenleyen mükellef dikkatli oluşturmalıdır. Öte yandan iptal için 8 günlük süreyi geçirmemeye özen göstermelidir. Böyle durumlara önlem olarak bir KEP adresinizin hazır bulunması da gerekebilir. İptal sürecini GİB portal ile özel entegratör kullanan mükellefler özelinde ayrı açıklamak gerekir. Ayrıca KEP hesabı olup olmamasına göre de farklı aksiyonlar alınır.
Her iki tarafın da GİB e-Fatura İptal/İtiraz Portalı’nın bulunması durumunda iptal işlemi alıcı/satıcı konumunda olmanıza bağlı olarak değişir. Satıcı ve alıcı mükellef; 8 gün zarfında kesilen/kestiği faturayı iptal portalı üzerinden iptal talebi oluşturduktan sonra ilgili zaman içerisinde karşı tarafın talebi onaylamasını sağlamalıdır. Dolayısıyla süreç içerisinde her iki mükellefin de iletişim halinde olarak mutabık kalması önem taşır. İptal ile ilgili merak ettiğiniz her şeyi “e-Fatura İptali Nasıl Yapılır?” başlıklı yazıda bulabilirsiniz.
Okuma Önerisi:
KEP Adresi Nedir, Nasıl Alınır?
Temel Fatura İptal Talebini Kim Yapar?
Temel Faturaya Nasıl Red Verilir?
Özel entegratör temel fatura iptali diğer yöntemlerine kıyasla daha kolaydır. Red verilebilmesi için işletmenin faturanın alıcısı olması, özel entegratör sistemi kullanması ve 8 gün süre içerisinde red yanıtını vermesi gerekir.
KEP Üzerinden Temel Fatura İptali Nasıl Yapılır?
Temel Fatura İade Edilebilir mi?
İptalin mümkün olmadığı durumlarda işletmeler bu konuda anlaşmış ise iade faturası düzenlenmesi talep edilebilir. Ancak iade sadece mal veya hizmetin de iade edilmesiyle mümkündür. GİB tarafında uygun bulunmayan bu çözüme her zaman başvurulmamalıdır. “İade Faturası Nasıl Kesilir?” başlıklı yazıyı inceleyebilirsiniz.
