İçindekiler:
Şahıs Şirketi Nedir?
Şahıs firması kısaca kuruluşu sırasında herhangi bir sermaye gerektirmeyen şirket türüdür. Açmanız için en az 1 kişinin bulunması yeterliyken ortaklı şekilde de kurabilirsiniz. Açılış ve kapanış süreçlerinin diğerlerine kıyasla oldukça hızlı olması sayesinde avantajlı sayılan şahıs şirketleri, ortaklık devri gibi işlemlerin kısmen zor olması nedeniyle çoğunlukla tek kişiyle kurulur.
Ortaklar ve kurucunun sorumlulukları sınırsız olmakla birlikte farklı çeşitlerinde oluşturulan sözleşmeyle sorumluluklar sınırlandırılabilir. Öte yandan şirket sermayesiz şekilde kurulduğu için şahsın, bir nevi tüm mal varlığıyla borç ve giderlerden sorumlu olduğu söylenebilir. Yine de kendi işinizin patronu olmak, girişimcilik planlarınız ve online ticaret yapmaya en uygun alternatif olabilir. Şahıs şirketi özelliklerini kolay görebilmeniz için aşağıdaki tablo faydalı olacaktır:
| Şahıs Şirketi Özellikleri |
|---|
|
Şahıs Şirketi Türleri Nelerdir?
6102 sayılı Ticaret Kanunu 124. maddeye baktığınız zaman aslında şirketler, ticari açıdan anonim, limited, kooperatif, kollektif ve komandit türlerinden oluşmasının yanı sıra, komandit ile kollektif şahıs; limited, anonim ve sermayesi paylara bölünmüş komandit sermaye şirketi olarak adlandırılır (Detaylarına “Şirket Türleri Nelerdir?” başlıklı yazıdan bakabilirsiniz). Dolayısıyla esasında kanunda şahıs firmaları komandit, kollektif, adi olmak üzere üçe ayrılır.
Borçlar Kanunu kapsamındaki adi şirketler tüzel kişilik sıfatını taşımayan en temel yapılanma modelidir. Kollektif şirketten sözleşmeye dayalı olmaması ve sahibinden ayrı mal varlığı olmamasıyla farklılaşır. Kollektif ise ortaklar ile kurulurken hem her biri borçlardan eş sorumlu hem de sözleşmeye sahiptir. Aynı zamanda tüzel kişilik sayılır ve ortaklarının her biri ya da en az birinin ad-soyadını içeren ünvan ile kurulur. Son olarak minimum iki gerçek kişinin ortaklığıyla meydana gelen komandit türünde sözleşmeyle ortakların sorumluluğu sınırlı-sınırsız olacak şekilde belirlenir.
Şahıs Şirketi Vergi Oranları
Şahıs Şirketi Vergileri?
Şahıs şirketleri, gelir-geçici vergi, damga, katma değer vergisi (KDV) ve stopaj dört ayrı vergi türünü beyan edip ödemekle yükümlüdür (İşletme Kurunca Hangi Şirket Vergileri Ödenir?). Damga vergisi vergilere otomatik eklenirken KDV, aylık şekilde KDV beyannamesi ile beyan edilir. Aylık satın alma ve alımların KDV’sindeki farka bağlı olarak ödenir veya devreder. Stopaj vergisi aylık veya 3 aylık periyotlarla peşin yatırılırken muhtasar beyannameyle aracılığıyla ödenir. 10 işçiden fazla çalışanlı şirketler aylık, az olanlar ise 3 ayda bir düzenlemek durumundadır.
Kar ile doğru orantılı olarak artan ve ödemekle yükümlü olduğunuz esas vergi, gelir vergisini her yılın 25 Mart’ına kadar gelir vergisi beyannamesi ile beyan ederek Mart-Temmuz iki taksit ile ödemeniz gerekir. Geçici vergiler ise Ağustos, Kasım, Şubat, Mayıs olmak üzere yılda 4 kez gelir geçici beyannamesi ile ödenir. Yani 3 ayda 1 kar üzerinden hesaplanan vergiler sayesinde yıllık gelir vergisinden düşülebilir. Damga vergileri ise her ay ödenir.
Şahıs Şirketi Ünvanı Nasıl Olur?
Şahıs Şirketi Yıllık Ciro Limiti Kaç TL?
Şahıs firmaları her yıl güncellenen belirli yıllık ciro limitini aştığı zaman bir sonraki yıl şirketin türünün değişmesi, yani işletme defterinden bilanço usulüne göre defter tutan modele geçmesi Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından talep edilir. İlgili duruma uyulmaması halinde maddi yaptırımlar uygulanabilir.
Şahıs şirketi limited şirkete çevirme ile yapılan bu sınıf değişikliği, yani 2024’te bilanço usulüne göre defter tutmaya geçmesi için şahıs firması mükellefinin 2023’teki alış 890.000 TL, satış tutarının ise 1.270.000 TL’yi aşması gerekir. Örneğin 2023’te bu rakamları aşan mükellefin 2024’te en az 50.000 TL sermaye ile kurulan limited sınıfına geçmesi gerekebilir. Detaylarına buradan bakabilirsiniz.
Şahıs Şirketi Nasıl Kurulur?
Şahıs şirketi açmak için başvuracağınız yer home ofis veya işyerinizin bulunduğu bölgedeki vergi dairesi olacaktır. Artık MERSİS ve e-Devlet sayesinde vergi dairesine gitmeye gerek kalmaması işlemleri oldukça kısalttı. Ancak öncesinde kolaylıkla edinebileceğiniz bazı belgeleri temin etmekle başlamalısınız. Öte yandan kuruluş işlemlerini mali müşaviriniz yapacak ise sadece gerekli belgeleri kendisine teslim etmeniz yeterlidir. Zira her şeyi kendi başınıza yapmak isterseniz de süreç aslında o kadar da zor değil.
Prosedürü üç ana aşamaya ayırmak mümkün: Birinci aşama belgeleri ayarlamak, ikincisi e-Devlet ve MERSİS üzerinde başvuru formu oluşturmak ve son olarak yoklama bilgilerinin gelmesiyle birlikte memurların belirttiğiniz adrese gelmesiyle işletmenizi resmen açmış sayılırsınız. Şahıs şirketi kurmak için gerekli belgeler ise şöyledir:
- TC kimliğiniz ve fotokopisi
- Vesikalık fotoğrafınız
- Ticari faaliyeti gerçekleştireceğiniz yerin tapusu veya kontratı
- e-Devlet veya MERSİS üzerinden dolduracağınız başvuru formu (MERSİS Kaydı Nasıl Yapılır?)
- Noter onaylı imza beyannamesi (İmza Beyannamesi Nedir, Nasıl Alınır?)
e-Devlet üzerinden şahıs şirketi kurmaya başlamak için arama motoruna “İnteraktif Vergi Dairesi” yazın. Çıkan bağlantıya tıklayarak e-Devlet Kapısı giriş bilgileriniz ile girin. Açılan ekranın sol menüsündeki “İşlemler” sekmesinden “Sicil Bildirimleri”, oradan da “İşe Başlama Bildirimleri” alanına geldikten sonra karşınıza işyeriniz ve faaliyetiniz ile ilgili 5 adımdan oluşan dijital form çıkar. Tüm bilgileri doğru şekilde doldurup onaylayarak telefonunuza yoklama tarihini bildiren bilgilendirme mesajının gönderilmesini sağlayabilirsiniz.
Verilen tarihte işyerinize gelen yoklama memurları bilgi/belgeleri kontrol ettiğinde şirket açılmış olacaktır (Komandit ve kollektif şahıs firması açmak istiyorsanız başvuru adımlarını İnteraktif Vergi Dairesi yerine, MERSİS üzerinden yapmanız gerekir). Ardından şahıs şirketi vergi levhasını Dijital Vergi Dairesi’nden online olarak kolaylıkla alabilirsiniz; nasıl alabileceğinizi “Vergi Levhası Nedir, Nasıl Çıkarılır?” başlıklı yazıdan öğrenebilirsiniz.
Şahıs Şirketi Açma Maliyeti Ne Kadar?
Şahıs şirketi maliyeti diğer türlere kıyasla son derece düşüktür, hatta en azı olduğu rahatlıkla söylense de, ödemeler duruma göre değişkenlik gösterir. Noter masraflarının her yıl artması, mali müşavir aracılığıyla yapacaksanız vekaletname ve muhasebe ücretleri farklı ödemeler yapmanıza neden olur. Bu nedenle net bir rakam vermek sağlıklı olmayabilir. Ancak yine ortalama maliyet 2024 yılı için bir hayli yükselmiş olsa da diğerlerine nazaran en uygun masraflarla üstesinden gelinebilir.
Şahıs Şirketi Açtıktan Sonra Ne Yapmalısınız?
Elbette her şey şirket açmakla bitmiyor. Sonrasında da bazı kurumlara kayıt yaptırmanız gerekebilir; maliyetleri de biraz artırabilir. Esnaf sıfatı taşıyan bir ticari iş yapacaksanız esnaf sicil gazetesi, tacir ise ticaret sicil gazetesinde kuruluş ilanı yayımlamanız gerekir. Bununla birlikte yine esnaf odaları veya ticaret odalarına da üyeliğinizi yaptırmalısınız.
Bir de mükelleflere elektronik fatura kullanımının Gelir İdaresi tarafından zorunlu hale getirilmeye başlanmasıyla e-fatura/e-arşiv başvurularını da yapmanız da fayda var. Böylece kağıt fatura masraflarını da en aza indirebilirsiniz; dijital faturaya başvurmak için hemen buraya tıklayabilirsiniz. Detaylar için aşağıdaki içeriklerden faydalanabilirsiniz:
Şahıs Şirketi Avantajları/Dezavantajları
Şahıs firması kurmanın en avantajlı ya da dezavantajlı olduğunu söylemek elbette yanlış bir ifade olur. Girişimcilik hayallerinizin, e-ticaretin veya ticari hedefleriniz ne ise biraz da o doğrultuda şekillenecektir. Başka bir ifadeyle projeleriniz ile ilgili riskler varsa, emin değilseniz başlangıçta şahıs firmasıyla ilerleyip kazancınızın artması ve büyümeniz halinde diğer şirket türlerine geçiş, yani sınıf ve unvan değişikliği yapmanız daha garantili bir yaklaşım olabilir. Limited/şahıs hangisi kararsızsanız “Limited Şirket Nedir, Nasıl Kurulur?” başlıklı yazıya bakabilirsiniz. Yine de özetlemek amacıyla şahıs firmasının avantaj/dezavantajlarını sizler için karşılaştırdık:
| Avantaj | Dezavantaj |
|---|---|
|
|
Şahıs şirketleri ile ilgili en çok merak edilen sorular ise şöyle:
Memurlar ve 18 yaşından küçük kişilerin yasal vasisinin noterden aldığı belge yoksa herhangi bir şirket türünü açması mümkün değildir.
Hem SSK’lı olarak başka işyerinde çalışıp hem de şahıs firması açmanızın önünde kanunen engel bulunmaz. Ancak işvereniniz ile yapılan iş sözleşmesinde iş kurmamanızı gerektiren maddeler yer alıyorsa açmanız halinde iş hakkınız feshedilebilir.
Kurması kanunen yasaktır.
Adi şirket dışındaki kollektif ve komandit şahıs firması çeşitleri tüzel kişilik sayılır.
Her şirket kuran mükellefin BAĞ-KUR kaydını yaptırması ve primini yatırması zorunludur.
Evet, şahıs firması türlerinden biridir.
Avukatlar isterlerse serbest meslek erbabı olarak veya vergi levhası alarak mesleklerini icra edebilirler.
Şahıs firması değildir.
Ticaret kanununa istinaden her alım satım işleminin faturalandırılarak belgelendirilmesi zorunludur. Elektronik fatura kullanarak maliyetleri en aza düşürebilirsiniz.
Standart şahıs firması kurma adımlarıyla aynıdır.
İhracatta şirket türünün bir önemi yoktur, yapılabilir.
Devri mümkündür. Ortaklar var ise hepsinin onayı alınarak, önce MERSİS’e ve vergi dairesine başvurulur. Noterden yapılacak devir sözleşmesiyle gerçekleştirilebilir.
Bankaların şahıs firmalarında istediği belgeler bankaya göre değişiklik gösterebilir. Yine de hesap açtırmak istediğiniz bankaya sormanız daha sağlıklı olabileceği gibi aşağıdaki belgeleri de hazırlamanız faydalı olabilir:
- İmza sirküleri/beyannamesi
- Ticaret sicil gazetesi kuruluş ilanı
- Nüfus cüzdanı fotokopisi
- Vergi levhası fotokopisi
- Ortaklık var ise noter onaylı sözleşme
- Bağlı olduğunuz odadan alacağınız faaliyet belgesi
Şahıs, ticaret odasına kayıtlı ise MERSİS üzerinden, değilse bağlı bulunduğu vergi dairesi ile esnafsa ilgili esnaf odasına bildirim yaparak değiştirebilir.
Kayıtlı Elektronik Posta almaları zorunlu değildir. Ancak tebligat, itiraz gibi hukuki süreçlerde kesin kanıt niteliği taşıması açısında bir KEP adresinin bulunması her zaman çok kurtarıcı olacaktır. Nasıl KEP adresi almanız gerektiğini “KEP Adresi Nedir, Nasıl Alınır?” başlıklı yazıya tıklayarak öğrenebilirsiniz.
Firmanızı açıktan sonra işinize çok yarayacak bilgileri öğrenmek için aşağıya mutlaka göz atın!
Faaliyet Belgesi Nedir, Nasıl Alınır?
e-Ticaret için Şirket Nasıl Kurulur?
Şirket Kurmadan e-Ticaret Mümkün mü?
Online Şirket Nasıl Kurulur, Yasal mı?
Kooperatif Nedir, Nasıl Kurulur?
Anonim Şirket Nedir, Nasıl Kurulur?
Sanal Ofis Nedir, Nasıl Kurulur?
İmza Sirküleri Nasıl Alınır, Ne İşe Yarar?
